खूप काही *शिकण्यासारखे* पण सध्या *विस्मरण* झालेले.

१. दूध तापविणे ते तूप कढवे पर्यंत आज्जी *धेनु ऋण मंत्र* म्हणत असे.  

धेनु (गाय) मुळे माझा संसार आरोग्यदायी आहे असे म्हणायची.

२. कितीही श्रीमंती असली तरी शक्य असेल तर *घेवडा वेल* लावावा सांगत असे. 

असे का ह्याचे उत्तरही तयार,म्हणायची, 'श्रीमंती देवापुढे कधीच नसते, *दत्तगुरु जेवण्यास येतात*, घरची  घेवडा  भाजी  *गुरुवारी* करावी. घेवडा कथा वाचावी, कमी असते ते वाढते.' 

३. अन्नाचे एक शीत तरी *सैनिकासाठी* पानात सुरवातीला बाजूला ठेवावे मग *तुळशीत अर्पण करावे*. 

देव त्यांना रोजचा घास पोहोचवतो, त्या लेकरांचे आयुष्य वाढते. 

४. *वाळवण* घालताना आज्जी *सूर्यमंत्र* म्हणायची, काळजी घे म्हणायची माझ्या संसाराची. 

५. रोज एकदा घरच्या झाडांना *कुरवाळून* यायची, *कोरफडीचे* पण लाड करायची, आम्हाला नवल वाटायचे, 

तर म्हणायची, 'स्वतः शुष्क दिसते वरून पण अंगी खूप गुण आहेत. 

एखाद्याला फक्त वरअंगी, रूपावर तपासू नये.'

६. *मुंग्यांना साखर* ठेवायची, 

म्हणत असे मी दिलेल्या मार्गावरूनच जा गं बायांनो, 

सुखात राहा, माझ्या लेकरांना डसू नका. 

७. *तुळशीला दिवा* लावायची, चिलटे, किडे नष्ट होऊन घरात येत नाहीत.

ती माझ्या घशाला अाराम देते मी  तुळशीच्या पानांना उब देते.

६. लाईट असूनही महिन्यातला एक दिवस रात्रीचे जेवण *कंदील आणि चिमणी च्या उजेडात* असावे आग्रह असे. 

*भाकरी* पण *चंद्रासारखी* वाटते , 

सावल्यांची भीती जाते, 

खेळ करताना मौज असते, 

अंधाराची सवय असावी, 

*'भू'मातेला* पण शांतता मिळते म्हणायची. 

७. दारातल्या *रांगोळीने* सरपटणारे प्राणी लांब राहतात. त्यांच्या कातडीला रांगोळी चिकटते म्हणायची. 

८. झोपताना तांब्याच्या तांब्यात पाणी भरून डोक्याशी ठेवायची, 

चांगले असतेच पण तापलेल्या *'भू'* चा तप्त असा भार किंवा स्पंदने  तांबे घेते आणि आपल्याला *शांती देते*. 

*अजब* अशा गोष्टी आणि त्या मागचा अभ्यास, अनुभव आणि ज्ञान कधी लक्षातच घेतले नाही.

•••

देता आले तर पुढच्या पिढीला देण्यासारखे,

घेता आले तर पुढच्या पिढीने घेण्यासारखे.!

✅✅✅✅✅✅✅✅✅✅✅